YÜKSEK LİSANS MESLEKİ TÜRKÇE DERSİ
Konu: Mesleki metinlerde dilbilgisi çalışmaları
Süre :4 saat
A-Aşağıdaki terimleri verilen öğeleri kullanarak tanımlayınız!
KIRMIZI BÜLTEN:
1- Bir suçlunun uluslararası düzeyde aranması, yakalanması ve akabinde
iade edilmesi amacına yöneliktir.
2- INTERPOL’e üye ülkelerin talebi üzerine, İNTERPOL Genel Sekreterliği
tarafından çıkartılır.
3- 190 üye ülkeye dağıtılır.
4- Önemli bir bülten çeşididir.
___________________________________________________________
__________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
SUÇLULARIN İADESİ:
1-Bulunduğu ülkede suç işledikten sonra, cezadan kurtulmak için,
kaçarak başka bir ülkede yaşamını sürdürmek isteyen kişilerle ilgilidir.
2- İşledikleri suçların cezasını çekmeleri amacına yöneliktir.
3-Devletlerarasındaki toplu veya ikili anlaşmalara dayanılarak yapılır.
4-Bu bir hukuki bir işlemdir.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
SINIRDIŞI ETME:
1-Bir ülkedeki varlığı ya da davranışları kamu yararına (âmme menfaati) aykırı
olduğu gerekçesiyle yapılır.
2-Yabancı bir kişi ya da topluluk ülkesinde bulunduğu devlet tarafından ülkesel
egemenliğine dayanarak o ülke sınırlarının dışına çıkarılır.
3-Bu yetki(selahiyet), devletlerin kendilerini çeşitli tehlikelerden koruyabilmeleri
amacıyla uluslararası hukukça da kabul edilmiş bir durumdur.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
ADLİ YARDIMLAŞMA :
1- Bir devletin yetkili bir adli makamı diğer bir devletin adli makamı adına
bazı işlemleri yerine getirir.
2- Bu işlemleri, ilgili devletlerle aramızda yürürlükte bulunan ikili antlaşma
ya da çok taraflı sözleşmelerle yürütülür.
3- Bunların bulunmaması halinde de, uluslararası teamül hukuku kuralları
ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde yürütülmektedir.
4- Bunlar işlemlerdir.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
B-Aşağıdaki cümlelerden etken olanları edilgen, edilgen olanları etken yapınız!
1. Ulaştırma Bakanlığı yapımı on yıldır süren ve bitirilemeyen metro inşaatının
bir yıl içerisinde bitirilmesine karar verdi.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2.Bir uzman doktor kalp krizi geçirmekte olan birine nasıl müdahale edileceğini gösterdi.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
3.Seyirciler tiyatro oyunun bitiminde bütün oyuncuları dakikalarca ayakta alkışladılar.
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
4. İnşaatına üç yıl önce başlanan ve iki kıtayı birbirine bağlayan köprü iki ülkenin
devlet başkanları tarafından bir törenle açıldı.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
5.Yarışmanın sunucusu tarafından yarışmacılara bir müzik parçası dinletildi ve onun
kime ait olduğu soruldu.
_______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
6. Dünya gündemini sarsan olayın görüntüleri birçok ülke televizyon kanalları tarafından
gösterildi.
_______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
C-Aşağıdaki cümleleri dolaylı anlatıma çeviriniz!
1.Dünyanın en pahalı futbolcusu düzenlediği bir basın toplantısında açıkladı :
“ Aldığım para yetmiyor, geçinemiyorum ve gelecek yıl futbolu bırakmayı düşünüyorum “
_______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Doktor bir oturuşta bir kuzu yiyen dedeme dedi :
“ Biraz insaflı olun, hem sağlınızı hem de biraz beni düşünün ve bir daha kuzu
yerken beni de çağırın!”
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. Yerel seçimlerde mahalle muhtar adayı seçmenlere duyurdu :
” Beni seçerseniz yirmi dört saat işimin başında olacağıma ve size en iyi şekilde
hizmet edeceğime söz veriyorum .”
_______________________________________________________________
_____________________________________________________________
4. Yaşlı kadın minibüs şoförüne sordu :” Şehir merkezine gidiyor musunuz ?”
____________________________________________________________
D- Aşağıdaki cümleleri fiilimsilerden –en,- an; -dık,-dik,-duk,-dük
ekleriyle tamamlayarak birleştiriniz !
Örnek 1 : Küçük çocuk elinde oyuncağıyla bekliyordu. O, üç yaşlarındaydı.
Elinde oyuncağıyla bekleyen çocuk üç yaşlarındaydı.
Örnek 2 : Çocukluğum bir şehirde geçti. Şehir deniz kenarındaydı.
Çocukluğumun geçtiği şehir deniz kenarındaydı.
1. O bu evi çok istiyordu. O evi aldı ve artık orada oturuyor.
_____________________________________________________________
2.Bir proje üzerinde çalışıyorlardı. Proje ülkenin geleceği için çok önemliydi.
_________________________________________________________________________
3.İyiliksever kadın mahallenin fakirlerine yardım ediyordu. O geçen hafta hayatını kaybetti.
_________________________________________________________________________
4. Arkadaşımla uzun yıllar beraber çalıştım. Geçen yıl önce başka bir ile tayin edildi.
______________________________________________________________________
5. Her yıl tatilini bir otelde geçirirdi. Otel beş yıldızlıydı.
______________________________________________________________________
6. Bu işçiler evlerinden çok uzakta çalışıyorlardı. Akşam evlerine çok geç dönüyorlardı.
_______________________________________________________________________
7.Gençliğinden beri sigara içiyordu. Doktorun tavsiyesi üzerine sigarayı bir günde bıraktı.
_______________________________________________________________________
8. İnsanlar spor yapıyorlar. Onlar spor yapmayanlardan daha sağlıklı oluyorlar.
________________________________________________________________________
E- Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerleri fiillerin uygun zamanıyla ve
şekliyle doldurunuz!
Gerçekleşmeyen Tren Yolculuğu
Bir pazar günüydü. Hava oldukça soğuk___(olmak).Sokaklarda kimseler yok___
(olmak).Hayatımda ilk defa tek başıma başka bir şehre _____(gitmek).Çok heyecanlı
(olmak)_______.Açıkçası biraz da (korkmak)_________.Gerçi daha önceden
ailemle o şehre birçok kez (gitmek)________.Ama, o zaman yanımda bana yardım
(etmek)_____birileri vardı. Neyse lâfı (uzatmak)_________________
Daha ucuz ve güvenli (olmak)___________için trenle yolculuk (yapmak)_________.
Elimde orta boy bir valiz (olmak)________.Evden (çıkmak)________________önce
valizime bana on gün (yetmek) ________________giysi (koymak)_______________.
Hava soğuk (olmak)_________dan bir elim cebimde(olmak)__________.Diğer elimle
sanki birisi elimden (almak)___________gibi sımsıkı (tutmak)____________valizimi
(taşımak)_____________. On beş dakika kadar bu şekilde (yürümek)_____________.
Tren garına (varmak)_____________da trenin (kalkmak) _____________daha yarım
saat vardı. Hemen gişeye (gitmek)__________.İki gün önceden (ayırtmak)________
biletimi (almak)___________.Gişenin önünde uzun bir kuyruk (olmak)___________.
Sıranın bana (gelmek)___________bekledim. Tam sıra bana (gelmek)____________
gişedeki memura parayı (uzatmak)_______.Ona gideceğim yeri (söylemek)_______
Memur bana(dönmek)________ek benim (binmek)___________trenin seferinin
yoldaki bir kaza sebebiyle iptal(edilmek)___________________söyledi.
F-Aşağıdaki metni uygun şekilde doldurunuz!
DÜNYADA İNSAN TİCARETİ
Dünyada kadın, erkek, çocuk ayrımı (yapılmak) _______________(1) milyonlarca
kişi, (yaşamak)________________(2) yerlerden ayrılmak zorunda bırakılmaktadır.
Bundan dört beş yüz yıl önce, sömürgeciliğin yaşandığı dönemlerde insanlar ____(3)
olarak alınıp satılıyordu. Dünyanın hemen hemen her yerinde, açlık (sınır)______(4)
altında yaşayanlar olduğu gibi servetlerinin sınırını bilmeyen insanlar da (bulunmak)
_________(5). Dünyanın en önemli sorunları arasında belki de en başta sayılabilecek
olan sorun, gelir (dağılım)____________________(6) eşitsizlik ve dengesizliktir.
Birçok ülkede günlük bir doların altındaki bir gelirle yaşamak ve geçinmek zorunda
(bırakılmak) ________(7)çaresiz insanlar, her türlü tehlike ve istismara ________(8)
bir şekilde adına yaşam denebilecekse, yaşamlarını sürdürmeye, daha doğrusu hayatta
(kalmak)_____________(9) çaba göstermektedirler. Bu insanlardan birçoğu
uluslararası alanda insan kaçakçılığı veya ticareti yapan kişi veya örgütlerin (ağ)____(10)
düşmektedir. Bir bölümü, organ mafyası denilen ve (kaçırmak)______(11)insanların
organlarını çok düşük bir bedelle başka insanlara satan ve bundan çok büyük bir gelir
(elde etmek) _____________(12) suç örgütleri tarafından kaçırılmaktadır. Özellikle, çok
büyük bir bölümünü kadınların, hatta küçük yaştaki kız çocuklarının (oluşturmak)___(13)
bir kitle ise cinsel istismara maruz kalmakta ve fuhşa (itilmek)________________(14).
Taleple bağlantılı olarak, bölgelere göre istismar biçimlerinde de farklılıklar (göz)____(15)
çarpmaktadır. Örneğin, Afrika ve Asya’daki ülkelerde ekseriyetle zorla çalıştırma fiilleri
görülürken, Avrupa ve Amerika’da cinsel istismar daha yaygındır. Yakından baktığımızda,
Avrupa’da (dilenmek)_____(16) zorlanan Roman çocuklar,zorla (silahlandırmak)_____(17)
ölüm mangaları haline getirilen Afrikalı gençler, fabrikalarda, tarlalarda ve üretim tesislerinde
çalıştırılanlar, borçlarını beden gücüyle ödemeye zorlanan biçareler ya da Çin’de (zor) ___
(18)evlendirilen kadınlar da emek ve beden istismarının talihsiz örnekleridir. İleri tıp
teknolojisinin de yardımıyla son dönemde görülmeye başlanan organ ve doku temini
amacıyla insanların (kaçırmak)_____(19) hadiseleri de insan ticareti suçunun diğer bir
yöntemidir.
1-http://www.tdk.gov.tr/
2-http://www.sozluk.adalet.gov.tr/
3-Türk Hukuk Lügatı
https://bozbel.files.wordpress.com
