TOPLUM VE HUKUK KURALLARI
İnsanlar toplum halinde yaşadıkları ve toplum hayatının sağlıklı bir şekilde devam ettirilmesi
için toplumsal bir takım kuralların olması gereklidir .Toplumda bunu sağlayan bazı kurallar vardır.
Örneğin : Örf adet ve gelenekler , dini kurallar ve hukuk kuralları.Bu kurallardan her biri toplum
hayatını düzenlemektedir .
Toplum hayatını düzenleyen bu kurallar bir toplumdan diğerine değişebilmektedir. Bazı
toplumlarda örf adet ve gelenekler ön planda olurken bazılarında dini kurallar bazılarında ise
hukuk kuralları ön plandadır.Bu, toplumların yapısına ve gelişmişlik düzeyine göre değişmektedir.
Yukarıda saydığımız bu kurallar içerisinde en önemli olanlar hukuk kurallarıdır. Çünkü hukuk
kuralları yaptırımı olan kurallardır. Başka bir deyişle , hukuk kurallarına uyulmadığı takdirde
uymayanlar bir cezaya çarptırılır.Şüphesiz,diğer toplum kurallarının da yaptırımı vardır.Ama o
yaptırımlar genellikle bir kamu gücü tarafından desteklenmemektedir .
Toplum kuralları belli bir süre sonra ortaya çıkmış ve olgunlaşmıştır. Bu kurallar zamanla
değişebilmektedir.Biz burada hukuk kurallarını ele alacağımız için diğer toplum kuralları ile ilgili
değerlendirmeleri başka bir zamana bırakacağız.Hukuk kuralları,toplumu oluşturan bütün fertler
( bireyler ) için geçerli olan ve genellikle o toplumun yetkili organlarınca vazedilen ( konulan )
kurallardır .
Toplumda yaşayan insanların zaman zaman birbirleriyle anlaşmazlık içerisinde olmaları doğal
(tabii) ve kaçınılmazdır .Hukuk kurallarına sadece anlaşmazlık olduğu zaman ihtiyaç duyulmaz .
Kişiler arası diğer konularda da hukuk kuralları gereklidir.Örnek olarak,bir insanın doğması,okula
gitmesi,çalışması,menkul (taşınabilir) veya gayrimenkul (taşınmaz) mal sahibi olması ,evlenmesi,
boşanması hatta ölümü bile hukuk kurallarını ilgilendirir .
Medeni hukuk , kişilerin ( şahısların) doğum , ölüm , evlenme , boşanma vb konuları
düzenleyen hukuktur . Kişilerin çalışma ve birbirleriyle olan parasal ilişkileri Borçlar Hukuku
içerisinde incelenir.Çalışma ve özellikle şirket kurmaya ilişkin konular ise Ticaret Hukuku’nun,
Farklı uyrukta olan kişilerin özel hukuk ilişkileri de Devletler Özel Hukukunun alanına gırer. .
Hukuk genel olarak kamu hukuku ve özel hukuk olarak ikiye ayrılır.Kamu Hukuku,şahsın
kamuyu ilgilendiren konularda karşılaştığı hukuktur.Anayasa Hukuku , Ceza Hukuku , İdare
Hukuku ve Uluslar arası Hukuk kamu hukuku içinde yer alır.Özel hukuk ise,şahısların başka
şahıslarla yaptığı hukuki ilişkilerle ilgilenir .
Hukukun özellikle de kamu hukukunun toplumu ilgilendiren en önemli dalı ceza hukukudur.
Şahsın başka şahıslara veya tüzel kişilere karşı işlediği varsayılan suçlar ve bunların yargılanmaları
ve ceza verilmesi ve bununla ilgili diğer konular ceza hukuku ile Ceza Muhakemeleri Hukuku’nun
konusuna girer .
Yargılama görevi bağımsız mahkemelerce yerine getirilir.Hakim ve savcılar anayasal güvence
(teminat ) altındadırlar .Hiç bir kişi veya organ hakim ve savcılara talimat ve emir veremez .Ayrıca ,
hiç kimsenin yargılanması için özel mahkemeler kurulamaz .
Toplumda işlenen suçlara ilişkin yargılama suçun özelliğine göre , Sulh Ceza Mahkemesi ,
Asliye Ceza Mahkemesi ve Ağır Ceza Mahkemesi gibi ceza mahkemelerinde yapılır.Şahıslar arası
hukuki anlaşmazlıklar , konusuna göre Sulh Hukuk Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi ,
Ticaret Mahkemesi , Aile Mahkemesi ile , Tüketici Mahkemesi gibi hukuk mahkemelerinde
çözülür .
Kişilerin idareyle (yönetim) olan anlaşmazlık ve uyuşmazlıkları anlaşmazlığın cinsine göre ,
İdare Mahkemesi,Vergi Mahkemesi ile Danıştay’da çözüme kavuşturulur.Danıştay aynı zamanda
bütün İdare ve Vergi Mahkemelerinin kararlarının temyiz yeridir .Diğer hukuk ve ceza mahkemelerinin temyiz yeri ise Yargıtay’dır .
Anayasa Mahkemesi ise , Kanunların (yasa) Anayasa’ya uygunluğunu denetler.Ayrıca,Yüce Divan sıfatıyla ,Cumhurbaşkanının , Başbakanın ve Bakanların görevleriyle ilgili olarak işlediği
suçlardan dolayı yargılar . Hiçbir mahkeme , kendi görev alanına giren konularda önüne gelen
davalara bakmaktan kaçınamaz .
LÜTFEN AŞAĞIDAKİ SORULARA YUKARIDAKİ METNE GÖRE CEVAP VERİNİZ !
1- Toplumsal kurallara niçin gerek duyulur? …………………………………………………………………………………………
2- Toplumsal kurallar hangileridir ?
………………………………………………………………………………………….
3- Hukuk kurallarıyla diğer toplumsal kuralların farkı nedir ?
……………………………………………………………………………………………
4- Hukuk kurallarını kim koyar (vazeder) ?
……………………………………………………………………………………………
5- Hukuk kurallarına ne zaman ihtiyaç duyulur ?
………………………………………………………………………………………………
6- Hukuk kaça ayrılır ? Bunlar nelerdir ?
………………………………………………………………………………………………
7- Kamu hukukunun dalları nelerdir ?
………………………………………………………………………………………………
8- Özel hukukun dalları nelerdir ?
………………………………………………………………………………………………
9- Ceza mahkemeleri hangileridir ?
…………………………………………………………………………………………………
10- Hukuk mahkemeleri hangileridir ?
…………………………………………………………………………………………………
11- İdare mahkemeleri neyle ilgilenir ?
…………………………………………………………………………………………………
12- İdareyle ilgili davalara hangi mahkemeler bakar ?
…………………………………………………………………………………………………
13- Yargıtay nedir ?
…………………………………………………………………………………………………
14- Danıştay nedir ?
…………………………………………………………………………………………………
15- Anayasa mahkemesi ne iş yapar ?
…………………………………………………………………………………………………
16- Cumhurbaşkanı , başbakan ve bakanlar görevleriyle ilgili olarak nerede yargılanırlar ?
…………………………………………………………………………………………………
17- Cumhurbaşkanı veya başka bir makam veya kişi mahkemelere emir ve talimat verebilir mi ? Niçin ?
…………………………………………………………………………………………………
18- Temyiz ne demektir ?
…………………………………………………………………………………………………
AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ DOĞRU VE YANLIŞ OLARAK İŞARETLEYİNİZ ( D) (Y)
( ) 1- İnsanlar toplum halinde değilse bir takım kuralların olması tabidir.
( ) 2- Sağlıklı bır toplum hayatı brtakım kurallardan meydana gelir.
( ) 3- Bu kurallar her toplumda aynıdır.
( ) 4- Bu kuralların hepsine hukuk kuralları denır.
( ) 5- Hukuk kurallarının yaptırımı vardır.
( ) 6- Hukuk kuralları kamu gücü tarafından desteklenmektedir.
( ) 7- Bazı toplumlarda din kuralları ön plandadır.
( ) 8- Toplum kurallarının,toplumların gelişmişlik düzeyi ile ilgisi vardır.
( ) 9- Hukuk kuralları toplum kurallarından daha önemlidir.
( ) 10- Tolplum kuralları zamanla değişebılmektedir.
( ) 11- Hukuk kurallarına toplumun bütün fertleri uymak zorunda değildir.
( ) 12- Hukuk kuralları toplumdaki her ferdin katılması ile oluşur.
( ) 13- Hukuk kurallarına her zaman ihtiyaç duyulabilir.
( ) 14- Bir insanın ölümü hukuk kurallarının konusudur .
( ) 15- Örf adet ve gelenekler ise toplum kurallarının alanına girer.
( ) 16- Toplum ve hukuk kurallarının yaptırımı vardır.
( ) 17- Anayasa Hukuku kamu hukuku içinde değerlendırılır.
( ) 18- Uluslararası hukuk Özel hukuk içinde yer alır.
( ) 19- Şahıslar arasındaki hukuki ilişkilerle Özel hukuk ilgilenir.
( ) 20- Hukuk genel olarak altıya ayrılır.
( ) 21- Kamu hukukunun 4 dalı vardır.
( ) 22- Farklı uyrukta olan kişilerin özel hukuk ilişkileri de Devletler Özel Hukukuyla çözülür.
( ) 23- Şahısların yönetimle olan anlaşmazlıklarında Danıştay da çözüm yerıdır.
( ) 24- Danıştay diğer mahkemelerin kararlarının temyiz yeridir.
